Leestip: A Collection of Unmitigated Pedantry
Al wie interesse heeft in de klassieke oudheid, haar voorstelling in populaire media of het historische en praktische aspect van bepaalde media (zoals strategiespellen en fantasiemedia) doet er goed aan om kennis te nemen van het werk van dr. Bret Devereaux, A Collection of Unmitigated Pedantry, ook wel bekend als ACOUP.
Devereaux is een geschiedkundige, in zijn eigen woorden:
Dr. Bret C. Devereaux is an ancient and military historian of the broader ancient Mediterranean in general and of ancient Rome in particular. His primary research interests sit at the intersections of the Roman economy and the Roman military, examining the ways that the lives of ordinary people in the ancient world were shaped by the structures of power, violence and wealth under which they lived and the ways in which they in turn shaped the military capacity of the states in which they lived (which is simply a fancy way of saying he is interested in how the big picture of wars, economic shifts and politics impacted the ‘little’ folks and vice versa).
Zijn website behandelt alles wat daar in brede zin mee te maken heeft, met een focus op hoe goed (of vaak slecht) deze tijdsperiode getoond wordt in populaire media. De stukken kunnen mijns inziens ook verdeeld worden in twee grote delen: de stukken over de geschiedenis op zichzelf en de stukken die de geschiedenis in populaire media bespreken.
De eerste categorie van stukken is zonder twijfel volledig het lezen waard. Ik haal dan ook slechts enkele voorbeelden aan:
- Een driedelige reeks waarin de vraag: „Hoe erg was de val van het Romeinse Rijk in het Westen?” besproken wordt. Het eerste deel handelt over woorden in de brede zin (cultuur, taal, religie, literatuur). Deel 2 gaat over de instituten, terwijl het laatste deel gaat over de impact op de economie en aanverwante demografische ontwikkelingen.
- Een stuk over waarom er geen industriële revolutie plaatsvond in het Romeinse Rijk.
- Uit een reeks over pre-industriële logistiek, een stuk over foerageren door legers. Hierbij legt Devereaux uit wat dat nu praktisch betekent als een leger „van het land leeft”. Een hint: de waarschuwing uit de inleiding van het stuk zegt genoeg: „foraging operations often involved a lot of violence directed against civilians, including sexual violence”.
Daarnaast zijn er ook stukken die bepaalde media analyseren. Deze zijn minstens even goed geschreven, maar zijn soms minder interessant als de media minder interessant is. Een analyse van het videospel Victoria II is voor mij minder interessant, daar ik geen voeling met dat spel heb.
Wel interessant is bijvoorbeeld een detailanalyse van Gladiator II, bestaande uit twee delen, waarin de geschiedkundige juistheid van de film wordt nagegaan.
Ook zijn er een heleboel stukken die verscheidene verfilmingen (de films van Jackson en de televisiereeks op Amazon) van In de Ban van de Ring van Tolkien bespreken. Hier gaat het dan meer om een analyse over hoe realistisch bepaalde zaken zijn. (Om niet te veel te verklappen, de boeken zijn redelijk goed op dat vlak; de verfilmingen gaan nog, maar de televisiereeksen helemaal niet.)
- Een algemeen stuk over het eerste seizoen van de reeks Rings of Power, gevolgd door een driedelige reeks over verschillende details.
- Een reeks over het tweede seizoen van diezelfde televisiereeks.
- Een achtdelige reeks over de Battle of Helm’s Deep uit de boeken en de films.
- Een zesdelige reeks over de Siege of Gondor, opnieuw uit de boeken en de films.
Daarnaast zijn er ook stukken die tussen beide vallen, zoals de lange reeks over de verheerlijking van het oude Sparta in moderne media, terwijl Devereaux overtuigt dat dit onterecht is. De reeks bestaat uit zeven delen, met daarnaast nog een terugblik van een tijdje later.
Een ander voorbeeld is de min of meer vijfdelige reeks over wat Devereaux zelf de Fremen Mirage noemt. Het gaat eigenlijk niet echt over de Fremen uit Dune, maar over de populaire theorie of idee die het best samengevat kan worden door het citaat „Hard times create strong men. Strong men create good times. Good times create weak men. And weak men create hard times”. Zoals het woord mirage al doet vermoeden, toont Devereaux aan dat er weinig waarheid achter deze idee schuilt.
Samenvattend zijn de historische stukken zeer interessant voor ieder die zich interesseert in de tijdsperiode van de klassieke oudheid. De media-gebaseerde stukken zijn vooral interessant voor wie het medium in kwestie genuttigd heeft, maar kunnen ook interessant zijn voor wie de media niet kent. Devereaux weet de stukken zo te schrijven dat ze voor een breed publiek toegankelijk zijn, zonder de lezer op zijn honger te laten zitten over de diepgang van de stukken. Hij citeert ook zijn bronnen en geeft in het algemeen de indruk dat de stukken gestaafd zijn voor de wetenschappelijke consensus, of hij geeft duidelijk aan waar hij daarvan afwijkt.