De graaf van Monte-Cristo
Gepubliceerd op
Laatst bijgewerkt op
De graaf van Monte-Cristo (of Montecristo) is een boek van de Franse auteur Alexandre Dumas père uit 1844. Dit is een korte recensie van het boek, en een anime-bewerking ervan.
Het boek
Eerst wat historische context: het boek werd oorspronkelijk gepubliceerd in het Journal des Débats en dit in achttien delen. In die tijd werden kranten en tijdschriften, doordat reclame-inkomsten de kosten drastisch konden verlagen, veel verspreider: er kwamen heel veel nieuwe lezers bij. Het publiceren van een feuilleton was een manier om de lezers aan de krant te binden: om het vervolg van het verhaal te kennen moest het volgende nummer ook gekocht worden. Dit gebeurt vandaag nog steeds: bijvoorbeeld streamingdiensten die een seizoen van een reeks aflevering per aflevering beschikbaar stellen: dat zorgt ervoor dat consumenten een hele tijd klant blijven.
De manier waarop het verhaal gepubliceerd is, heeft gevolgen voor zijn vorm: het is een zeer lang boek. De Nederlandse vertaling telt 1184 bladzijden. Aangezien Dumas per woord betaald werd en de lezers geboeid moest houden, staat het boek vol uitgebreide beschrijvingen, plotwendingen, cliffhangers, enzovoort.
Ondertussen wordt het boek beschouwd als een klassieker in de Westerse literatuur.
Het verhaal
Het verhaal speelt zich af ten tijde van de Honderd Dagen (in 1815). Het boek begint met de zeeman Edmond Dantès, die op het punt staat om te trouwen met zijn verloofde, de Catalaanse Mercédès. Op de dag van hun huwelijk wordt Dantès gearresteerd en dan ten onrechte veroordeeld. Tijdens zijn veertien jaar gevangenschap op het Château d’If leert een Italiaanse priester Fabia hem alles wat hij weet. Na Fabia’s overlijden kan Dantès ontsnappen, waarna hij zich voordoet als een edelman, de graaf van Monte-Cristo. Hij is uit op wraak op degenen die hem onterecht gevangengezet hebben.
De vertaling
Ik heb het boek gelezen in het Nederlands, met een vertaling van Jan H. Mysjkin. Dit is „de eerste integrale vertaling” van het werk, dat niets van het originele weglaat.
In zijn nawoord gaat Mysjkin dieper in op zijn werk als vertaler, door te beginnen met de vraag „wat is een vertaler”? Hoe veel moet een vertaler wijzigen aan het verhaal? Zo heeft Mysjkin een aantal feitelijke fouten (zoals datums en inconsistenties) rechtgezet waar dat zonder grote gevolgen kon. Een aantal grotere „problemen” zijn niet aangepakt, daar die een te grote invloed op het verhaal zouden hebben. De vertaling is goed en leest vlot. De soms langdradige beschrijvingen, die in vorige vertalingen vaak werden ingekort, zijn niet nutteloos. Ze dragen bij aan de spanning en het ritme van het boek in zijn geheel. Mysjkin is die mening toegedaan, en ik treed hem bij. Hij kreeg voor deze vertaling terecht de Dr. Elly Jaffé Prijs.
De anime
Wikipedia heeft een lange lijst van andere mediavormen met bewerkingen. Eén die er uit springt, en die ik ook al gezien heb, is de anime Gankutsuou (巌窟王), uit 2004.
De anime is een bewerking van het verhaal; zo speelt het zich af in een retro-futuristische wereld. Ook zijn een aantal verhaallijnen aangepast om beter te passen in een visueel medium. Toch slaagt de anime er in om de essentie van het originele verhaal te vatten.
Ook op het gebied van het medium zelf is het een aanrader: de unieke animatiestijl is een feest voor het oog. De bijhorende muziek is ook heel goed.
Korte recensie
- Het boek: 9/10. Een spannend verhaal, dat soms wel wat lang is.
- De anime: 8/10. De aanpassingen maken het verhaal zelf net iets minder, maar dat neemt niet weg dat dit een zeer goede bewerking is.
Verder lezen
Het boek is te koop in de handel, en hoogst waarschijnlijk beschikbaar in uw lokale bibliotheek. Het is wel aan te raden om de vertaling van Mysjkin te lezen, uitgegeven door L.J. Veen in 2010.
Een andere goede recensie van het boek is De roman als culinaire specialiteit, door Clemens Arts.
De anime daarentegen is niet zo eenvoudig te bekijken op legale wijze. Er bestaan op het web wel verzamelingen willekeurige bits die toevallig de anime vormen.
De Engelstalige Wikipediapagina van Gankutsuou kan interessant zijn voor zij die meer willen weten over de anime.